GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| MMYL569 | TAŞIT TİTREŞİMLERİNİN AKTİF KONTROLÜ | Seçmeli Ders Grubu | 1 | 2 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Yüksek Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Taşıt titreşimleri ve süspansiyon sistemlerinin analizi mühendislikte önemli bir konudur. Taşıt süspansiyon sistemlerinin modellenmesi ve kontrolü güvenli bir sürüşten konfora kadar önem arz etmektedir. Pasif süspansiyon sistemleri taşıtlarda geniş bir şekilde kullanılmakla birlikte taşıt titreşimlerini efektif bir şekilde azaltamamaktadırlar. Diğer taraftan, aktif veya yarı-aktif süspansiyon sistemleri daha güvenli bir sürüş ve konforlu bir yolculuk sağlayabilmektedirler. Bu dersin amacı taşıt gövde titreşimlerinin analizi ve bunların bastırılması için aktif, yarı-aktif kontrol sistemlerinin (Aktif Gövde Kontrolü) geliştirilmesidir.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
-
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Taşıt titreşimleri ile ilgili matematiksel sistemlerin modellenmesi |
| 2 | Taşıt titreşimleri ile ilgili karmaşık matematiksel problemlerin analizi |
| 3 | Problem çözme yeteneğinin geliştirilmesi ve bu şekilde pasif, yarı-aktif ve aktif kontrol yöntemleri kullanarak taşıt titreşimlerinin bastırılması |
| 4 | Karmaşık matematiksel problemlerin çözümünde bilgisayar yazılımlarını ve bunlara bağlı çözüm tekniklerini kullanabilme becerisinin geliştirilmesi |
| 5 | Taşıt modellerinin dinamik davranışları incelenip, titreşim analizleri yapılması ve optimize edilmesi |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
-
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
-
Dersin İçeriği
•Taşıt titreşimlerinin sebepleri ve sonuçlarının incelenmesi •Pasif süspansiyon sistemleri ile yarı aktif ve aktif süspansiyon sistemlerinin incelenmesi •Taşıt sistemlerinin modellenmesi •Taşıt titreşimlerin değerlendirilmesi (konfor, süspansiyon açıklığı ve dinamik tekerlek basıncı ) •Taşıtlarda aktif gövde titreşimi kontrolü için kullanılan kontrol algoritmalarının tanıtılması •Süspansiyon sistemlerine muhtelif kontrol yöntemlerinin uygulanması
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Giriş: Taşıt titreşimleri, süspansiyon sistemleri, konfor ve titreşim kontrolü hakkında genel değerlendirme | ||
| 2 | Dinamik sistemlerin modellenmesi ve titreşim analizine genel bakış | ||
| 3 | Seyir konforunun ISO261 Standardı çerçevesinde analiz edilmesi | ||
| 4 | Taşıt sistemlerinin modellenmesi: 2, 3 ve 5 serbestlik dereceli taşıt modellerinin oluşturulması, ISO 8608’e göre yol modellerinin oluşturulması | ||
| 5 | Aktif süspansiyon uygulaması: 2 Serbestlik dereceli taşıt modeli için PID kontrol uygulaması | ||
| 6 | Pasif ve aktif süspansiyon sistemleri ile taşıt süspansiyon açıklığı analizi, transfer fonksiyonu, durum-uzay modeli, açık ve kapalı çevrim analizleri | ||
| 7 | Yarı-aktif süspansiyon sistemleri: 2 serbestlik dereceli taşıt modeli için MR damper uygulaması ve PID kontrolü | ||
| 8 | Ev Ödevi | ||
| 9 | Aktif süspansiyon sistemleri | ||
| 10 | Lineer kontrol sistemlerine genel bakış: Kontrol edilebilirlik, gözlemlenebilirlik vs. | ||
| 11 | Aktif süspansiyon uygulaması: Tam durum geri beslemeli kontrol ve LQR uygulaması | ||
| 12 | Aktif süspansiyon uygulaması: Gözlemleyici tasarımı (Kalman Filtresi) ve LQG uygulaması | ||
| 13 | Aktif süspansiyon uygulaması: Bulanık mantıklı kontrol uygulaması (Fuzzy Logic Control) | ||
| 14 | ktif süspansiyon uygulamasında Genetik Algoritma kullanımı ile parametre optimizasyonu | ||
| 15 | Rapor Hazırlama |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Prof.Dr. İsmail Yüksek, “Taşıt Titreşimlerinin Optimizasyonu”, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, 1995 A. Preumont, “Vibration Control of Active Structures-An Introduction (Solid Mechanics and Its Applications)”, Springer, 2011 Dr. Öğr. Üyesi Muzaffer Metin, Taşıt Titreşimlerinin Aktif Kontrolü Ders Notları, Yıldız Teknik Üniversitesi, 2018 S.M. Savaresi, C. Poussot-Vassal, C. Spelta, O. Sename, L. Dugarf, "Semi-Active Suspension Control Design for Vehicles", Elsevier, 2010
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ev Ödevi | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Rapor Hazırlama | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
-
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Derse Katılım | 15 | 3 | 45 |
| Rapor Hazırlama | 1 | 3 | 3 |
| Rapor Sunma | 1 | 2 | 2 |
| Bireysel Çalışma | 15 | 3 | 45 |
| Ödev Problemleri için Bireysel Çalışma | 2 | 5 | 10 |
| Rapor | 2 | 2 | 4 |
| Performans | 15 | 1 | 15 |
| Ev Ödevi | 2 | 5 | 10 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 134 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | |
| ÖÇ 1 | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||
| ÖÇ 2 | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||
| ÖÇ 3 | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||
| ÖÇ 4 | 2 | 3 | 3 | 3 | ||||||||
| ÖÇ 5 | 3 | 3 | 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek