GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| KIMS4815 | LABORATUVARDA KALİTE VE KONTROL | Seçmeli Ders Grubu | 4 | 8 | 4,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı, kimya laboratuvarlarında kalite kontrol sistemleri, analiz doğruluğu, belirsizlik, güvenilirlik, laboratuvar akreditasyonu ve standardizasyon konularında bilgi kazandırmak ve uygulamaya dönük yeterlik kazandırmaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Hatice ARı
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Laboratuvar kalite yönetim sistemlerini açıklar. |
| 2 | Kalibrasyon, doğruluk ve belirsizlik kavramlarını tanımlar. |
| 3 | Metot validasyonu ve kontrol yöntemlerini uygular. |
| 4 | Akreditasyon ve denetim süreçlerini değerlendirir. |
| 5 | Analiz sonuçlarının güvenilirliğini yorumlar. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Laboratuvar kalite yönetim sistemleri, ISO 17025 standardı, iç kalite kontrol uygulamaları, kalibrasyon, ölçüm belirsizliği, doğruluk ve tekrarlanabilirlik, referans materyaller, metot validasyonu, iç ve dış denetim, akreditasyon süreçleri.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Kalite kavramına giriş ve laboratuvarda kalite | Anlatım, kavram haritası | Kalite kavramı ve laboratuvar yönetimi üzerine temel kavramlar okunmalıdır. |
| 2 | ISO 17025 standardı ve temel ilkeler | Şematik sunum, karşılaştırma tablosu | ISO 17025 standardının kapsamı ve ilkeleri incelenmelidir. |
| 3 | İç kalite kontrol uygulamaları | Uygulamalı örnek analizi | İç kalite kontrol planları hakkında örnek protokoller araştırılmalıdır. |
| 4 | Kalibrasyon işlemleri ve standart eğriler | Hesaplama uygulaması, grafik çizimi | Kalibrasyon kavramı ve standart eğri çizimi çalışılmalıdır. |
| 5 | Ölçüm belirsizliği kavramı | Etkileşimli sunum, formül çözümü | Ölçüm belirsizliği ile ilgili hesaplamalara dair örnekler çözülmelidir. |
| 6 | Doğruluk ve tekrarlanabilirlik | Grup çalışması, veri analizi | Doğruluk ve tekrarlanabilirlik ölçümlerine yönelik veriler analiz edilmelidir. |
| 7 | Referans materyaller ve izlenebilirlik | Kavram tanıtımı, vaka incelemesi | Referans materyaller ve izlenebilirlik üzerine literatür taraması yapılmalıdır. |
| 8 | Metot validasyonu – parametreler | Tartışma, kontrol şeması hazırlama | Metot validasyonu parametreleri (LOQ, LOD vb.) araştırılmalıdır. |
| 9 | Metot validasyonu – uygulamalar | Laboratuvar protokolü yazımı | Validasyon uygulamalarına dair deneysel örnekler yazılı hale getirilmelidir. |
| 10 | İç denetim süreçleri ve kalite belgeleri | Senaryo çözümü, doküman analizi | İç denetim süreçlerine dair kalite belgeleri incelenmelidir. |
| 11 | Dış denetim ve akreditasyon | Karşılaştırmalı analiz, mevzuat taraması | Dış denetim süreçleri ve akreditasyon kuruluşları araştırılmalıdır. |
| 12 | Gıda, çevre ve biyokimya laboratuvarlarında örnekler | Alan vaka çalışması sunumu | Gıda ve çevre laboratuvarlarında kalite yönetimi örnekleri incelenmelidir. |
| 13 | Kalite yönetimi uygulama planlaması | Uygulama planı geliştirme | Laboratuvarda kalite yönetim sistemine dair bir uygulama planı tasarlanmalıdır. |
| 14 | Genel tekrar ve değerlendirme | Genel tekrar ve soru-cevap | Tüm kavramlar tekrar edilmeli, örnek sorular çözülmelidir. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
Skoog, D. A., West, D. M., Holler, F. J., & Crouch, S. R. (2018). Analitik Kimya: Modern Yaklaşımlar. Palme Yayıncılık. TS EN ISO/IEC 17025:2017 Standardı – Deney ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Yeterliliği için Genel Gereklilikler. Kalite yönetimi ile ilgili güncel TÜRKAK, TSE ve EUROLAB yayınları. Öğretim elemanı tarafından sağlanacak uygulama dökümanları ve sektörel raporlar.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Yok
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 50 |
| Quiz | 1 | 50 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Quiz | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 3 | 42 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 3 | 3 | 9 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 4 | 4 | 16 |
| Quiz için Bireysel Çalışma | 2 | 2 | 4 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 102 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | |
| ÖÇ 1 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| ÖÇ 2 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| ÖÇ 3 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| ÖÇ 4 | 2 | 2 | 2 | ||||||||||||
| ÖÇ 5 | 2 | 2 | 3 | 2 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek