GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| GDT703 | DUYUSAL ANALİZ TEKNİKLERİ | Seçmeli Ders Grubu | 2 | 3 | 5,00 |
Dersin Seviyesi
Önlisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Öğrencilere gıda üretiminin değişik aşamalarında kullanılan duyusal test yöntemleri hakkında bilgi vermek ve bir işletmede duyusal değerlendirme ile ilgili bir programı başlatma ve yürütme yeteneğini kazandırmaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Öğr. Gör. Dr. Burçin YILMAZ
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Duyusal testlerin sonuçlarını istatistiksel tekniklerle değerlendirir |
| 2 | Gıda ile ilgili araştırmalarda duyusal testleri uygular ve rapor hazırlar. |
| 3 | Gıda işletmelerinde duyusal değerlendirme ile ilgili bir programı başlatma ve yürütme yapar. |
| 4 | Gıdaların duyusal özelliklerinin gıda kalitesi açısından önemini açıklar. |
| 5 | Gıdaları satın almada tüketicilerin duyusal tercihlerinin önemini sıralar. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Gıdaların duyusal özellikleri, duyusal değerlendirmenin tanımı ve tarihçesi, gıda endüstrisinde duyusal değerlendirmenin kullanım alanları, duyusal değerlendirme için başlıca gereksinimler-duyusal analiz laboratuvarı, panelistlerin seçimi, testlerin organizasyonu, duyusal test teknikleri-farklılık testleri, çoklu kıyaslama testleri, tercih testleri, kalite derecelendirme skalaları, tanımlayıcı metotlar-lezzet profil analizi, doku profil analizi.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Gıda kalitesi ve duyusal kalite karakteristikleri | Yok | • Anlatım: Gıda kalitesi kavramı, duyusal kalite karakteristikleri ve bu iki kavram arasındaki ilişki teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Gıda kalitesi ve duyusal özelliklerin önemi hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Gıda kalitesi ile ilgili grafikler ve duyusal özelliklerin örneklerini gösteren şemalar kullanılacak. • Tartışma: Duyusal kalitenin gıda sektöründeki önemi ve tüketici tercihleri üzerindeki etkisi tartışılacak. | Öğrencilerden gıda kalitesi ve duyusal kalite hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 2 | Duyusal değerlendirmenin tanımı, tarihçesi, önemi ve gıda sanayiinde kullanım amaçları | Yok | • Anlatım: Duyusal değerlendirmenin tanımı, tarihi gelişimi, önemi ve gıda sanayisindeki uygulama alanları teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Duyusal değerlendirmenin gıda kalitesi üzerindeki etkileri hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal değerlendirmenin tarihsel gelişimini gösteren grafikler kullanılacak. • Tartışma: Duyusal değerlendirmenin gıda sanayisindeki rolü ve önemi tartışılacak. | Öğrencilerden duyusal değerlendirmenin tarihçesi ve önemi hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 3 | Duyusal değerlendirmede insan duyularının enstrüman olarak kullanılması, duyusal algılama zinciri, duyusal değerlendirmede kullanılan tekniklerin sınıflandırılması | • Anlatım: İnsan duyularının duyusal değerlendirmedeki rolü, algılama zinciri ve kullanılan tekniklerin sınıflandırılması teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Duyusal algılama süreci ve tekniklerin seçimi hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal algılama zincirini gösteren şemalar kullanılacak. • Tartışma: Duyusal değerlendirme süreçlerinde insan duyularının etkisi tartışılacak. Proje | Öğrencilerden insan duyularının duyusal değerlendirmedeki rolü ve algılama zinciri hakkında bilgi edinmeleri istenecek. | |
| 4 | Duyusal değerlendirme laboratuvarı, ürün ve panel kontrolleri | Yok | • Anlatım: Duyusal değerlendirme laboratuvarının düzenlenmesi, ürün ve panel kontrollerinin önemi teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Laboratuvar ortamında dikkat edilmesi gereken faktörler ve kontrol süreçleri hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal değerlendirme laboratuvarı düzeni ve kontrol aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Tartışma: Laboratuvar ortamının duyusal değerlendirme üzerindeki etkileri tartışılacak. | Öğrencilerden duyusal değerlendirme laboratuvarları ve kontrol süreçleri hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 5 | Duyusal değerlendirmede panelist seçimi ve panel büyüklüğünü etkileyen faktörler | Yok | • Anlatım: Duyusal değerlendirmede panelist seçim kriterleri, panel büyüklüğünün önemi ve etkileyen faktörler teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Panelist seçiminde dikkat edilmesi gereken unsurlar ve büyüklüğün değerlendirme sonuçlarına etkisi hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Panelist seçim süreci ve panel büyüklüğü ile ilgili grafikler kullanılacak. • Tartışma: Farklı panel büyüklüklerinin sonuçlar üzerindeki etkisi tartışılacak. | Öğrencilerden panelist seçimi ve panel büyüklüğü ile ilgili faktörler hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 6 | Duyusal değerlendirmede panelistlerin kararlarını etkileyen faktörler | Yok | • Anlatım: Panelistlerin duyusal değerlendirme sırasında aldıkları kararları etkileyen faktörler teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Bu faktörlerin değerlendirme sonuçlarına etkisi ve nasıl minimize edilebileceği hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Panelist kararlarını etkileyen faktörleri gösteren grafikler kullanılacak. • Tartışma: Karar verme süreçlerinin duyusal değerlendirme üzerindeki etkisi tartışılacak. | Öğrencilerden panelistlerin kararlarını etkileyen faktörler hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 7 | Farklılık Testlerinin Sınıflandırılması-“A”-“A değil” testi, Kontrolden farklılık testi | Yok | • Anlatım: Farklılık testlerinin tanımları, “A”-“A değil” testi ve kontrolden farklılık testinin uygulamaları teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Bu testlerin nasıl uygulandığı ve sonuçların nasıl yorumlandığı hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Farklılık testlerini ve uygulama aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Uygulama: Öğrenciler, farklılık testlerini uygulamak üzere pratik yapacaklar. | Öğrencilerden farklılık testleri hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 8 | Eşlenmiş kıyaslama testi, İkili-üçlü test, Üçgen testi | Yok | • Anlatım: Eşlenmiş kıyaslama testi, ikili-üçlü test ve üçgen testin tanımları, uygulama yöntemleri ve yorumlama süreçleri teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Bu testlerin ne zaman kullanılması gerektiği ve nasıl uygulanacağı hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Testlerin uygulama aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Uygulama: Öğrenciler, bu testleri uygulamak üzere pratik yapacaklar. | Öğrencilerden eşlenmiş kıyaslama, ikili-üçlü test ve üçgen testi hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 9 | Sıralama testi, Puanlama testi | Yok | • Anlatım: Sıralama testi ve puanlama testinin tanımları, uygulama yöntemleri ve sonuçların değerlendirilmesi teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Bu testlerin ne zaman ve nasıl uygulanacağı hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Sıralama ve puanlama testlerinin uygulama aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Uygulama: Öğrenciler, sıralama ve puanlama testlerini uygulamak üzere pratik yapacaklar. | Öğrencilerden sıralama ve puanlama testleri hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 10 | Duyusal değerlendirmede kullanılan skalalar | Yok | • Anlatım: Duyusal değerlendirmede kullanılan farklı skala türleri, bunların yapısı ve nasıl kullanılacakları teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Skalaların seçimi, kullanımı ve sonuçların yorumlanması hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal değerlendirme için kullanılan ölçekleri gösteren grafikler ve örnekler kullanılacak. • Tartışma: Farklı ölçeklerin avantajları ve dezavantajları tartışılacak. | Öğrencilerden duyusal değerlendirme için kullanılan ölçekler hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 11 | Doku Profili Analizi | Yok | • Anlatım: Doku profili analizinin tanımı, önemi, uygulama aşamaları ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesi teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Doku profili analizinin uygulama yöntemleri ve sonuçlarının nasıl yorumlandığı hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Doku profili analizine yönelik grafikler ve analiz aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Uygulama: Öğrenciler, doku profili analizi uygulamak üzere pratik yapacaklar. | Öğrencilerden doku profili analizi ve uygulama yöntemleri hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 12 | Duyusal testlerin tüketici tercih çalışmalarında kullanılması | Yok | • Anlatım: Duyusal testlerin tüketici tercih çalışmalarındaki rolü, uygulanma yöntemleri ve elde edilen verilerin analizi teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Duyusal testlerin tüketici davranışlarına etkisi ve sonuçların nasıl değerlendirileceği hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal testlerin tüketici tercihleri üzerindeki etkilerini gösteren grafikler kullanılacak. • Tartışma: Tüketici tercihleri ile duyusal analiz arasındaki ilişki tartışılacak. | Öğrencilerden duyusal testlerin tüketici tercihlerindeki rolü hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 13 | Gıda işletmelerinde duyusal değerlendirme ile ilgili bir programın başlatılması ve yürütülmesi | Yok | • Anlatım: Gıda işletmelerinde duyusal değerlendirme programlarının başlatılması, uygulanması ve sürdürülebilirliği ile ilgili stratejiler teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Duyusal değerlendirme programlarının etkinliği ve işletme için sağladığı avantajlar hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Duyusal değerlendirme programlarının planlama ve uygulama aşamalarını gösteren şemalar kullanılacak. • Tartışma: Duyusal değerlendirme programlarının gıda kalitesine etkisi tartışılacak. | Öğrencilerden gıda işletmelerinde duyusal değerlendirme programlarının uygulanması hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 14 | Öğrenci sunumları | Yok | • Sunum: Öğrenciler, duyusal analiz teknikleriyle ilgili konularda hazırladıkları sunumları yapacaklar. • Geri Bildirim: Sunumlar sonrası diğer öğrencilerden ve öğretim elemanından geri bildirim alınacak. • Tartışma: Sunumlar üzerinden tartışmalar yapılacak, öğrenilen bilgiler pekiştirilecektir. | Öğrencilerden sunumlarını hazırlamaları ve konularında derinlemesine bilgi edinmeleri istenecek. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Altuğ, T. ve Elmacı,Y. 2005. Gıdalarda duyusal değerlendirme; 2. Sensory Evaluation of Food Principles and Practices, Harry T. Lawless ve Hildegarde Heymann, 2005
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 60 |
| Proje Hazırlama | 1 | 40 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 50 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 50 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Gösterme | 14 | 1 | 14 |
| Proje Hazırlama | 1 | 10 | 10 |
| Proje Sunma | 1 | 1 | 1 |
| Makale Kritik Etme | 5 | 2 | 10 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 7 | 3 | 21 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 7 | 3 | 21 |
| Okuma | 5 | 2 | 10 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 117 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | |
| ÖÇ 1 | 1 | |||||||||||||||
| ÖÇ 2 | 2 | 4 | ||||||||||||||
| ÖÇ 3 | 4 | 4 | ||||||||||||||
| ÖÇ 4 | 5 | |||||||||||||||
| ÖÇ 5 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek