GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| BES002 | BESLENME İLKELERİ | Ders | 1 | 1 | 4,00 |
Dersin Seviyesi
Önlisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu derste beslenmeyle ilgili temel kavramların, yeterli ve dengeli beslenme ilkelerinin, makro ve mikro besin ögelerinin (karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, mineraller, su), besin gruplarının tanıtılmasıyla birlikte özel durumlarda beslenme ilkelerinin aktarılması hedeflenmektedir.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Doç. Dr. Nurcan DOĞAN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Beslenme ile ilgili temel kavramları tanımlar. |
| 2 | Besin guruplarının önemi ve fonksiyonlarını öğrenir. |
| 3 | Makro besin ögelerinin özelliklerini ve vücuttaki fonksiyonlarını açıklar. |
| 4 | Mikro besin ögelerinin özelliklerini ve vücuttaki fonksiyonlarını açıklar. |
| 5 | Besin gruplarını ve özelliklerini tanımlar. |
| 6 | Sağlıklı beslenme modellerini ve özelliklerini açıklar. |
| 7 | Özel durumlarda beslenme ilkelerini bilir. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Bu dersin herhangi bir ön koşulu bulunmamaktadır.
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Bu ders beslenme bilimine giriş, yeterli ve dengeli beslenme, makro ve mikro besin ögeleri, besin grupları ve özel durumlarda beslenme üzerine bir içeriğe sahiptir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Beslenmenin önemi, beslenme sağlık ilişkisi | Yok | Anlatım: Beslenmenin önemi ve sağlıkla ilişkisi teorik olarak sunulacak. Soru-Cevap: Konunun pekiştirilmesi için öğrencilere sorular sorulacak. Görsel Materyaller: Sunumlar ve grafiklerle desteklenecek. Tartışma: Farklı sağlık durumlarıyla beslenme ilişkisi tartışılacak. Örnek Olay İncelemesi: Gerçek örneklerle konu somutlaştırılacak. | Öğrencilerden beslenme ve sağlık ilişkisiyle ilgili temel kavramları incelemeleri, ayrıca sağlıklı beslenmeye dair kısa bir makale okumaları istenecek. |
| 2 | Beslenmede temel kavramlar, yeterli ve dengeli beslenme ilkeleri | Yok | Anlatım: Temel beslenme kavramları ve yeterli-dengeli beslenme ilkeleri hakkında teorik bilgi verilecek. Soru-Cevap: Öğrencilere temel kavramlar ve ilkelerle ilgili sorular sorularak konu pekiştirilecek. Görsel Materyaller: Besin grupları ve dengeli beslenme piramidi grafiklerle gösterilecek. Grup Çalışması: Öğrenciler, dengeli bir günlük beslenme planı oluşturmak için grup halinde çalışacak. Örnek Olay İncelemesi: Gerçek yaşamdan beslenme örnekleri üzerinden dengeli ve yetersiz beslenme karşılaştırılacak. | Öğrencilerden besin öğeleri ve dengeli beslenme ile ilgili kısa bir okuma yapmaları ve dengeli bir diyetin nasıl olması gerektiği üzerine düşünmeleri istenecek. Ayrıca besin piramidi hakkında bilgi edinmeleri önerilecek. |
| 3 | Makro besin ögeleri I (Karbonhidratlar) | yok | • Anlatım: Karbonhidratların türleri, vücutta kullanım şekilleri teorik olarak sunulacak. • Soru-Cevap: Karbonhidratların işlevleri ve metabolizmaları üzerine tartışmalar yapılacak. • Görsel Materyaller: Karbonhidratların kimyasal yapısı ve sindirim süreci grafiklerle açıklanacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler, günlük karbonhidrat tüketimiyle ilgili örnekler sunacak. • Örnek Olay İncelemesi: Karbonhidrat alımının eksik veya fazla olduğu diyetlerle ilgili vaka incelemeleri yapılacak. | Öğrencilerden karbonhidratların yapısı ve vücutta kullanımına dair temel bilgileri okumaları, ayrıca karbonhidratların enerji metabolizmasına katkısını incelemeleri istenecek. |
| 4 | Makro besin ögeleri II (Proteinler) | Yok | • Anlatım: Proteinlerin vücutta kullanım şekli, amino asitler ve protein sentezi üzerine teorik bilgi verilecek. • Soru-Cevap: Proteinlerin vücutta farklı işlevleri üzerine öğrencilere sorular sorulacak. • Görsel Materyaller: Protein sentezi ve amino asitlerin yapısı grafiklerle açıklanacak. • Tartışma: Protein eksikliği ve aşırı tüketiminin sonuçları tartışılacak. • Örnek Olay İncelemesi: Gerçek yaşamdan örneklerle farklı protein kaynaklarının karşılaştırılması yapılacak. | Öğrencilerden proteinler ve amino asitler hakkında kısa bir metin okumaları ve protein senteziyle ilgili temel süreçleri incelemeleri istenecek. |
| 5 | Makro besin ögeleri III (Yağlar) | Yok | • Anlatım: Yağların türleri ve vücutta kullanım şekilleri teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Yağların enerji kaynağı olarak rolü ve sağlık üzerindeki etkileri üzerine sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Yağların sindirimi ve depolanması süreçleri grafiklerle desteklenecek. • Grup Çalışması: Farklı yağ türlerinin sağlık üzerindeki etkileri hakkında grup çalışması yapılacak. • Tartışma: Doymuş ve doymamış yağların sağlık üzerindeki farkları tartışılacak. | Öğrencilerden yağların türleri ve sağlık üzerindeki etkileri hakkında kısa bir okuma yapmaları istenecek. |
| 6 | Mikro besin ögeleri I (Vitaminler) | Yok | • Anlatım: Vitaminlerin sınıflandırılması, görevleri ve vücutta kullanım süreçleri anlatılacak. • Soru-Cevap: Öğrenciler vitaminlerin sağlık üzerindeki etkileri ve eksiklik durumları hakkında sorularla katılım sağlayacak. • Görsel Materyaller: Vitaminlerin işlevleri ve eksiklik belirtileri grafiklerle sunulacak. • Örnek Olay İncelemesi: Vitamin eksikliği durumlarının vaka incelemeleri yapılacak. • Tartışma: Vitamin takviyelerinin gerekliliği üzerine tartışma yapılacak. | Öğrencilerden temel vitamin türleri ve işlevleri hakkında okuma yapmaları, ayrıca eksiklik durumlarını incelemeleri istenecek. |
| 7 | Mikro besin ögeleri II (Mineraller) | Yok | • Anlatım: Minerallerin çeşitleri ve vücutta kullanım şekilleri teorik olarak sunulacak. • Soru-Cevap: Minerallerin sağlık üzerindeki etkileri ve eksiklik durumları öğrencilere sorulacak. • Görsel Materyaller: Minerallerin işlevleri ve eksiklik belirtileri grafiklerle gösterilecek. • Örnek Olay İncelemesi: Farklı mineral eksiklikleriyle ilgili vaka çalışmaları yapılacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler, çeşitli minerallerin sağlık üzerindeki etkileri hakkında grup çalışması yapacak. | Öğrencilerden temel mineral türleri ve işlevleri hakkında okuma yapmaları ve eksiklik durumlarını araştırmaları istenecek. |
| 8 | Su ve metabolizma | Yok | • Anlatım: Suyun vücuttaki işlevleri ve metabolizma üzerindeki etkileri teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Su tüketiminin metabolizmayı nasıl etkilediği üzerine sorular sorulacak. • Görsel Materyaller: Su döngüsü ve metabolizma süreçleri grafiklerle desteklenecek. • Tartışma: Yetersiz su tüketiminin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri tartışılacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler, günlük su tüketim ihtiyaçlarına yönelik planlar hazırlayacak. | Öğrencilerden suyun metabolizma üzerindeki rolünü inceleyen kısa bir makale okumaları istenecek. |
| 9 | Besin grupları I | Yok | • Anlatım: Besin gruplarının tanıtımı ve her grubun vücuda sağladığı faydalar teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Farklı besin gruplarının rollerini ve sağlığa etkilerini tartışmak için sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Besin piramidi ve yemek tabakları görselleriyle açıklanacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler, her besin grubunun günlük tüketim miktarlarına dair planlar hazırlayacak. • Tartışma: Farklı diyet modellerindeki besin gruplarının oranları üzerine tartışılacak. Quiz | Öğrencilerden besin gruplarını tanıtan bir okuma yapmaları ve her grubun vücuda sağladığı temel faydaları incelemeleri istenecek. |
| 10 | Besin grupları II | Yok | • Anlatım: Besin gruplarının günlük diyette nasıl dengeli bir şekilde yer alması gerektiği teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Her besin grubunun günlük diyet içindeki ideal oranları hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Günlük diyet planları ve besin gruplarının dengeli dağılımını gösteren grafikler sunulacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler dengeli bir günlük diyet planı oluşturacaklar. • Tartışma: Farklı beslenme modellerinde besin gruplarının nasıl dağıtıldığı tartışılacak. | Öğrencilerden dengeli beslenme planlarının nasıl oluşturulacağını gösteren bir metin okumaları istenecek. |
| 11 | Sağlıklı beslenme modelleri (besin piramidi, sağlıklı yemek tabağı) | Yok | • Anlatım: Besin piramidi ve sağlıklı yemek tabağı modellerinin teorik olarak anlatılması. • Soru-Cevap: Sağlıklı beslenme modellerinin pratikte nasıl uygulanacağı üzerine tartışma. • Görsel Materyaller: Besin piramidi ve sağlıklı yemek tabağı grafiklerle gösterilecek. • Tartışma: Farklı ülkelerdeki beslenme modelleri üzerine tartışma. • Grup Çalışması: Öğrenciler, sağlıklı bir yemek tabağı planı hazırlayacak. | Öğrencilerden besin piramidi ve sağlıklı yemek tabağı hakkında bilgi edinmeleri istenecek. |
| 12 | Özel durumlarda beslenme I | Yok | • Anlatım: Hamilelik ve emzirme dönemlerinde beslenme gereksinimlerinin anlatılması. • Soru-Cevap: Bu dönemlerde beslenmede dikkat edilmesi gereken noktalar hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Özel durumlarda beslenme planları grafiklerle sunulacak. • Tartışma: Hamilelikte yetersiz veya fazla beslenmenin etkileri tartışılacak. • Grup Çalışması: Öğrenciler, hamilelik ve emzirme dönemlerine özel bir beslenme planı hazırlayacak. | Öğrencilerden hamilelik ve emzirme dönemlerinde beslenme ile ilgili kısa bir okuma yapmaları istenecek. |
| 13 | Özel durumlarda beslenme II | Yok | • Anlatım: Sporcularda beslenme gereksinimleri teorik olarak anlatılacak. • Soru-Cevap: Sporcular için gerekli olan besin öğeleri ve enerji ihtiyacı hakkında sorular sorulacak. • Görsel Materyaller: Sporcu diyetleri ve enerji dengesi grafiklerle açıklanacak. • Grup Çalışması: Sporcular için uygun bir beslenme planı oluşturulacak. • Tartışma: Farklı spor dallarına göre beslenme ihtiyaçları tartışılacak. | Öğrencilerden sporcuların beslenme ihtiyaçlarını ele alan bir metin okumaları istenecek. |
| 14 | Özel durumlarda beslenme III | Yok | • Anlatım: Yaşlılık döneminde beslenme ihtiyaçları ve yaşlanmaya bağlı değişiklikler anlatılacak. • Soru-Cevap: Yaşlılıkta enerji ve besin öğeleri gereksinimleri hakkında sorular yöneltilecek. • Görsel Materyaller: Yaşlılıkta beslenme planları grafiklerle gösterilecek. • Grup Çalışması: Yaşlılar için özel beslenme planları oluşturulacak. • Tartışma: Yaşlılıkta beslenmeye dair genel zorluklar ve çözümler tartışılacak. | Öğrencilerden yaşlılık döneminde beslenme gereksinimlerini inceleyen bir metin okumaları istenecek. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Beslenme. Baysal A., Hatiboğlu Yayınevi, 14. Baskı, Ankara, 2012. 2. Toplu Beslenme Servisi Sağlıklı Yönetim Rehberi. Kutluay Merdol T., Hatiboğlu Yayınevi, 3. Baskı, 2017. 3. Toplu Beslenme Sistemlerinin Yönetim ve Organizasyonu. Yasemin Beyhan Y., Ankara Nobel Tıp Kitabevi, 2 Baskı, Ankara, 2019. 4. Beslenme İlkeleri Ve Mönü Planlama. Bulduk S., Detay Yayıncılık, 4. Baskı, Ankara, 2018. 5. Türkiye Beslenme Rehberi 2015 (TÜBER)
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 80 |
| Quiz | 1 | 20 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Quiz | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Gösterme | 14 | 1 | 14 |
| Bireysel Çalışma | 14 | 1 | 14 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 36 | 36 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 96 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | PÇ 12 | PÇ 13 | PÇ 14 | PÇ 15 | PÇ 16 | |
| ÖÇ 1 | 4 | 5 | 3 | 3 | 4 | 4 | 3 | |||||||||
| ÖÇ 2 | 2 | |||||||||||||||
| ÖÇ 3 | 5 | |||||||||||||||
| ÖÇ 4 | 5 | 1 | ||||||||||||||
| ÖÇ 5 | 4 | 3 | ||||||||||||||
| ÖÇ 6 | 3 | |||||||||||||||
| ÖÇ 7 | 4 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek