GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| ADSL-141 | Uyuşturucu ile Mücadele | Seçmeli Ders Grubu | 3 | 6 | 2,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bağımlılık yapıcı maddeler ve madde bağımlılığı büyüyen küresel bir sorunudur. Bu doğrultuda alınacak tedbirlerde aciliyet kazanmakta ve öncelik açısından ilk sırayı yer almaktadır. Mücadelede uluslararası kabul gören üç ana başlık söz konusudur. Bunlar önleme, tedavi-rehabilitasyon ve cezai müeyyidelerdir. Madde ve madde bağımlılığı ile mücadelede en önemli adım bireyin madde kullanmasını, madde kullanımını denemesini engellemek, bireyi, aileyi ve nihai olarak ta toplumu korumak ve temiz tutmaktır. Madde bağımlısı olmuş bireylerin hem tedavisi zahmetli ve masraflı ve çoğunlukla da tedavinin ömür boyu sürmesidir, ayrıca uzun süreli tedavi de başarı oranı farklılık arz etmektedir. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı, bağımlılığın en tehlikeli ve riskli kısmını oluşturmaktadır. İş gücü kayıpları, sosyal itibar kaybı, tedavi aşamasında bireye, aileye ve tedavi kurumlarına yüklenen masraflar ekonomik açıdan çok büyük külfetler oluşturmaktadır. Uzun süren tedavi süresince kısıtlılık, mahkümiyet süreçleri ve mental-fiziksel zaafiyet neticesinde iş gücü kayıpları söz konusudur. Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler genelde uyuşturucu kavramı ile ifade edilmektedir. Uyuşturucuya başlama yaşının düşmesi ve özellikle de eğitim kurumlarındaki gençleri hedef alması üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir konudur. Uyuşturucu bağımlılılarının tedavisi ve takibi oldukça zor bir süreç olarak değerlendirilmektedir, tedavinin sonlandırılması ve tekrarlar durumunda bireylerde ileride kalıcı şekilde organ veya sistemlerde sekeller ortaya çıkmakta, kontrol dışı durumlarda ölümler gerçekleşebilmektedir. Yukarıda bahsedilen olumsuz durumların yaşanmaması için uyuşturucu maddeye başlamadan bireyleri bilinçlendirerek ve farkındalık oluşturarak korumak oldukça önemli, en kısa ve verimli yol olarak değerlendirilmektedir. Verilecek seminerler ve uygulamalar yanında özellikle de üniversite gençliğinde tam bir farkındalık oluşturmak ve bilinçlendirmek açısından verilecek lisans seviyesindek dersler önem arz etmektedir. Ayrıca ilerde bu yaş grubundaki gençlerin kuracağı aile ortamlarında ebeveyn rolleri itibari ile gelecek nesilleri koruması ve farkındalık oluşturması açısından önemlilik arz etmektedir.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Öğr. Gör. Fatih TAŞTAN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Merkezi sinir sistemini uyaran (Stimülan) ve uyuşturan tabii ve sentetik maddeleri ve Duyuların bozulmasına neden olan tabii ve sentetik uyuşturucu ve uyarıcıları maddeleri ve inhalantları açıklar. |
| 2 | Uluslararası alanda uyuşturucu ve uyarıcı madde ile mücadele de sözleşmeleri ve kuruluşları açıklar. |
| 3 | Bağımlılığın tanımını yapar, çeşitlerini sıralar. |
| 4 | Uyuşturucu kullanımını önlemede alınacak tedbirleri ve yöntemleri özetler. |
| 5 | Polisiye tedbirler ve cezai müeyyideler ve tedavi kurumlarını ve seçeneklerini açıklar. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Yok
Dersin İçeriği
Bağımlılığın tanımı ve çeşitleri. Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler. Bağımlılık ve uyuşturucu ile mücadele. Tedavi kurumları ve Tedavi seçenekleri.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|
| 1 | Bağımlılığın tanımı ve türleri. Bağımlılığın tarihi. Bağımlılıkta tanısal değerlendirme. Madde bağımlılığı ve türleri. Davranış bağımlılığı ve türleri. DSM 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabında (2013) yer alan bağımlılık kriterleri. Bağımlılık nasıl oluşur? Bağımlılık döngüsü. Psikolojik bağımlılık ve fiziksel bağımlılık. | ||
| 2 | Beynin yapısı, sinir sistemi ve işleyişi. | ||
| 3 | Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler. Uyuşturucu madde kavramı. Uyuşturucuların sınıflandırılması. Merkezi sinir sistemine yaptığı etkiye göre uyuşturucu maddeler. Kullanılan maddelere göre uyuşturucular. Doğal ya da yapay olma durumlarına göre uyuşturucular. Uyuşturucu maddelerin tarihçesi. | ||
| 4 | Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeler: Depresanlar | ||
| 5 | Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Afyon (Haşhaş), Morfin, Eroin, ve Kodein | ||
| 6 | Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Sentetik Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, Barbitüratlar ve Triankilizanlar. | ||
| 7 | Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Koka bitkisi, Kokain ve Crack. | ||
| 8 | Merkezi Sinir Sistemini Uyaran (Stimülant) Sentetik Maddeler: Genel bakış, Amfetaminler, Extasy ve Speed. | ||
| 9 | Duyuların Bozulmasına Neden Olan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, Esrar, Marihuana (Marijuana), Meskalin, Mescal ve Peyote. | ||
| 10 | Duyuların Bozulmasına Neden Olan Sentetik Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, LSD (Liserjik Asid Dietilamid). | ||
| 11 | İnhalantlar (Uçucular). | ||
| 12 | Kimyasallar. Tedavi Yöntemleri ve Tedavi Kuruluşları | ||
| 13 | Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanımıyla Suç Arasındaki İlişki | ||
| 14 | Uluslararası Alanda Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde ile Mücadele: Sözleşmeler ve Kuruluşlar. |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Bağımlılık Tanı ve Tedavi Temel Kitabı, Editör: Prof. Dr. Nesrin DİLBAZ , Doç. Dr. Işıl GÖĞCEGÖZ , Doç. Dr. C. Onur NOYAN , Doç. Dr. Özlem KAZAN KIZILKURT. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, ISBN: 9786257146777. 2021 ANKARA. 2. Bağımlılık Tanı Tedavi Önleme, Kültegin Ögel, Mücahit Öztürk, Cüneyt Evren, Rabia Bilici. Yeşilay Yayınları 2019 ANKARA. 3. Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Prof. Dr. Salih Yaşar ÖZDEN. ISBN978-605-789-546-2. Nobel Akademik Yayıncılık, 2019 ANKARA. 4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticaret Suçu. Ali Erdem SEVDİM. Seçkin yayınları 2014 ANKARA.
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 70 |
| Quiz | 1 | 30 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yok
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Quiz | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 7 | 7 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 4 | 4 |
| Quiz için Bireysel Çalışma | 1 | 6 | 6 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 48 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | |
| ÖÇ 1 | |||||||||||
| ÖÇ 2 | |||||||||||
| ÖÇ 3 | |||||||||||
| ÖÇ 4 | |||||||||||
| ÖÇ 5 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek