GERİ DÖN
Ders Öğretim Planı
| Dersin Kodu | Dersin Adı | Dersin Türü | Yıl | Yarıyıl | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| VTH475 | SÜT HİJYENİ VE TEKNOLOJİSİ | Ders | 4 | 7 | 3,00 |
Dersin Seviyesi
Lisans
Dersin Sunulduğu Dil
Türkçe
Dersin Amacı
Bu dersin amacı sütün bileşimi, sağım hijyeni, süt kaynaklı patojenler, sütün besin değerleri, muhafazası ve süt ürünleri üretimi ve teknolojisi hakkında bilgiye sahip olmaktır.
Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri
Dr. Öğr. Üyesi Adalet DIŞHAN
Öğrenme Çıktıları
| 1 | Dersin sonunda kazanacağı bilgi beceri ve kazanımları bilir, laboratuvarda çalışma prensipleri ve işletme ziyaretleri esnasında uyulması gereken biyo-güvenlik kurallarını ve uygulama alanlarında olası biyolojik ve kimyasal tehlikeleri ve alınacak önlemleri bilir. |
| 2 | Sütün kimyasal bileşimini, süt bileşimini etkileyen faktörleri, hijyenik süt üretim koşullarını ve süt ve süt ürünlerinin insan beslenmesindeki önemini bilir. |
| 3 | Çiğ sütün kalitesini değerlendirir, teknolojiye uygunluğuna karar verir. İçme sütü ve UHT süt teknolojilerini bilir. |
| 4 | Yoğurt, beyaz peynir ve kaşar gibi süt ürünü teknolojilerini bilir, kusurları ve hileleri yorumlar. |
| 5 | Süt işletmesinde gerekli minimal koşulları bilir, proses akışını inceler, süt işletmesinde kritik kontrol noktalarını ve alınması gereken önlemleri belirler. |
| 6 | Görev yapabileceği bir süt işletmesinin çalışma koşullarını değerlendirerek karşılaşabileceği sorunlara çözüm üretir. |
| 7 | Süt ve ürünlerinden mikrobiyolojik değerlendirme için numune almayı, numune muhafaza ve taşıma koşullarını bilir. |
| 8 | Süt ve ürünleriyle ilgili yasal düzenlemeleri bilir. Süt ve ürünlerinin mikrobiyolojik analiz aşamasına katılır, sonuçları yorumlar. Süt ve ürünlerinde genel bakteri yükünü tespit eder. |
| 9 | Süt işletmesinde temizlik ve dezenfeksiyon uygulamalarını HACCP ve GMP gibi güvenli üretim sistemlerini bilir. |
| 10 | Daha verimli ve ekonomik üretim için üreticilere tavsiyelerde bulunur. |
Öğretim Sistemi
Birinci Öğretim
Dersin Ön Koşulu Olan Dersler
Yok
Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar
Belirtilmemiştir.
Dersin İçeriği
Sütün temel bileşimi, halk sağlığı açısından önemi, süt mikrobiyolojisi ve süte uygulanan teknolojik işlemler hakkında teorik bilgi ve uygulamaya dayalı bir derstir.
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konular (Teorik) | Uygulama | Öğretim Yöntem ve Teknikleri | Ön Hazırlık |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Ders eğitiminde öğrencilere kazandırılacağı bilgi ve kazanımların vurgulanması Ders kaynaklarının ve derse ilişkin uygulama ve değerlendirme yöntemlerinin tanıtılması. Uygulama dersleri kapsamında; laboratuvarda çalışma prensipleri ve işletme ziyaretleri esnasında uyulması gereken biyogüvenlik kurallarının belirtilmesi Söz konusu uygulama alanlarında olası biyolojik ve kimyasal tehlikeler ve önlemler konusunda bilgi aktarımı. Uygulama derslerinde not tutulması ve ders takibinin öneminin vurgulanması | Uygulama dersleri kapsamında; Laboratuvardaki çalışma prensipleri ve iş ziyaretlerinde uyulması gereken biyogüvenlik kurallarının belirtilmesi, olası biyolojik ve kimyasal tehlikeler ve bu uygulama alanlarında alınması gereken önlemler hakkında bilgilerin aktarılması. | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 2 | Sütün tanımı, oluşumu, bileşimi, sağlıklı ve hijyenik süt eldesi, sütün beslenme açısından önemi. | Sütte dansite ve kuru madde uygulamaları | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 3 | Sütün bileşimini oluşturan unsurlar; süt yağı, kazein ve diğer proteinler, laktoz, mineral ve vitaminler, enzimler. Sütün miktar ve bileşimini etkileyen faktörler | Sütte kazein elde edilmesi, kazeinin izoelektrik noktası ve yağ miktarının belirlenmesi. Süt bileşenlerinin önemi, kalite açısından değerlendirilmesi. | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 4 | Hayvan türlerine ait sütler arasındaki farklar, Kazeinin yapısı, özellikleri; laktozun fizyolojik fonksiyonları, süt ürünlerindeki fermentasyon çeşitleri | Sütte pH ve asitlik tayini | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 5 | Sütlerde platform testleri, süt hileleri, anormal sütlerin tanımı. Sütün mikrobiyel kalitesi ve bunu etkileyen faktörler | Sütte platform testlerinin genel tekrarı (dansite, kuru madde, yağın çekilmesi, asitlik, pH, donma noktası) | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 6 | Süt mikrobiyolojisi, sütün doğal florası, süt ile bulaşan hastalık etkenleri, muhtemel kontaminasyon kaynakları ve önleme yolları. | Starter kültürler ve rennet aktivitesi | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 7 | Seminerler ve ödev sunumları ve kendi kendine öğrenme, sunma çalışmaları (SSL) | Sınavlara hazırlık ve kendi kendine öğrenme etkinliği | ||
| 8 | Pastörize ve UHT süt teknolojileri.Pastörizasyon parametreleri. Süt kaynaklı patojenler. | Süt işletmesi ziyareti. İçme sütü üretimi takibi. | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 9 | Süt ve süt ürünlerinin muhafaza metodları. Süt ve süt ürünlerinden numune alma, mikrobiyolojik açıdan ürünü değerlendirme, ürünün tüketime sunulup sunulmayacağına karar verme | Süt ve süt ürünlerinden numune alma. Mikrobiyolojik ekim yöntemleri. | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 10 | Sütün muhtemel kimyasal kontaminantları ( antibiyotik, veteriner ilaç, deterjan ve dezenfektan madde kalıntıları), kontaminasyon kaynakları ve önleme yolları. | Sütte koruyucu madde aranması | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 11 | Starter kültür tanımı, kullanımı, önemi, bakteriyofajlar, probiyotikler, prebiyotikler. | Fermente süt ürünlerindeki starter ve starter olmayan kültürlerin tartışılması (Kefir, yoğurt, kımız, ayran, peynir) | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 12 | Yoğurt Teknolojisi, yoğurdun sağlık açısından önemi, yoğurt kusurlarının ve hilelerinin yorumlanması. Kefir teknolojisi, sağlık açısından önemi, kefir kusurlarının yorumlanması. | Yoğurt üretim tesisi ziyareti, Yoğurt, UHT ve pastörize süt teknolojisinin incelenmesi, Öğrenciler tarafından yoğurt yapımı, yoğurt kusurlarının tartışılması ve değerlendirilmesi | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 13 | Beyaz peynir üretim teknolojisi, kusurlarının ve hilelerinin yorumlanması. Yan ürünlerin ve atıkların değerlendirilmesi HACCP ve GMP uygulamaları, tehlike analizleri, kritik kontrol noktalarında alınması gereken önlemler. | Tesis ziyareti, Süt işletmelerinde temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri, Süt işleme tesisinin genel değerlendirmesi | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
| 14 | Kaşar üretim teknolojisi, lor üretimi, bu ürünlerde kusurların ve hilelerin yorumlanması. Tereyağı ve dondurma teknolojisi Süt işletmelerinin dizaynı, işletmede gerekli minimal | Kaşar Peynir üretim tesisi ziyareti, Peynir teknolojisinin incelenmesi, öğrenciler tarafından peynir yapımı, ürünün halk sağlığı açısından kusurları ve püf noktalarının tartışılması | Yüz yüze eğitimle, konu anlatım, soru-yanıt, doküman incelemesi, öğrencinin uygulamada bulunması | Sunu Hazırlığı, Laboratuvar ve malzemelerin hazırlığı |
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
1. Sağun, E., Süt Hijyeni ve Teknolojisi. Ders Notu 2. Metin, M., Süt Teknolojisi. Sütün Bileşimi ve İşlenmesi. 5. Baskı, Ege Üniv. Basımevi İzmir, 2003. 3. Fox, P.F., McSweeney P.L.H., Advanced Dairy Chemistry. Volume 1th Edition, Part A and Part B. Kluwer Academic/Plenum Publishers, New York, 2003. 4. Üçüncü, M. A’dan Z’ye Peynir Teknolojisi. Meta Basım Matbaacılık Hizmetleri, İzmir,2004. 5. Tekinşen, O.C., Tekinşen, K., Süt ve Süt Ürünleri. Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya, 2005. 6. Tamime, A.Y., Probiotic Dairy Products. Blackwell Publishing, 2006. 7. Walstra, P., Wouters, J.T.M., Geurts, T.J., Dairy Science and Technology, Second Edition
Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları
Değerlendirme
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | Adet | Değer |
|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 90 |
| Laboratuvar | 1 | 10 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | Adet | Değer |
| Final Sınavı | 1 | 100 |
| Toplam | 100 | |
| Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri | 40 | |
| Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri | 60 | |
Staj Durumu
Yoktur.
İş Yükü Hesaplaması
| Etkinlikler | Sayısı | Süresi (saat) | Toplam İş Yükü (saat) |
|---|---|---|---|
| Ara Sınav | 1 | 1 | 1 |
| Final Sınavı | 1 | 1 | 1 |
| Derse Katılım | 14 | 2 | 28 |
| Laboratuvar | 3 | 1 | 3 |
| Gösterme | 14 | 2 | 28 |
| Ara Sınav İçin Bireysel Çalışma | 1 | 2 | 2 |
| Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü (saat) | 64 | ||
Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi
| PÇ 1 | PÇ 2 | PÇ 3 | PÇ 4 | PÇ 5 | PÇ 6 | PÇ 7 | PÇ 8 | PÇ 9 | PÇ 10 | PÇ 11 | |
| ÖÇ 1 | 2 | 4 | 4 | 5 | 5 | 5 | 3 | 3 | 4 | 4 | 3 |
| ÖÇ 2 | 3 | 4 | 3 | 4 | 4 | 5 | 4 | 3 | 4 | 3 | 3 |
| ÖÇ 3 | 2 | 4 | 3 | 5 | 4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 5 |
| ÖÇ 4 | 2 | 3 | 3 | 5 | 4 | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 5 |
| ÖÇ 5 | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 4 | 4 | 3 |
| ÖÇ 6 | 2 | 4 | 4 | 5 | 4 | 5 | 5 | 3 | 4 | 5 | 3 |
| ÖÇ 7 | 2 | 3 | 3 | 5 | 5 | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 |
| ÖÇ 8 | 3 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 4 | 3 | 5 | 3 | 4 |
| ÖÇ 9 | 3 | 3 | 4 | 4 | 5 | 5 | 3 | 3 | 3 | 3 | 5 |
| ÖÇ 10 | 3 | 3 | 5 | 3 | 3 | 3 | 4 | 3 | 5 | 4 | 3 |
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek