GERİ DÖN

Ders Öğretim Planı

Dersin Kodu Dersin Adı Dersin Türü Yıl Yarıyıl AKTS
ADSL-141 Uyuşturucu ile Mücadele   Seçmeli Ders Grubu 2 3 2,00

Dersin Seviyesi

Lisans

Dersin Sunulduğu Dil

Türkçe

Dersin Amacı

Bağımlılık yapıcı maddeler ve madde bağımlılığı büyüyen küresel bir sorunudur. Bu doğrultuda alınacak tedbirlerde aciliyet kazanmakta ve öncelik açısından ilk sırayı yer almaktadır. Mücadelede uluslararası kabul gören üç ana başlık söz konusudur. Bunlar önleme, tedavi-rehabilitasyon ve cezai müeyyidelerdir. Madde ve madde bağımlılığı ile mücadelede en önemli adım bireyin madde kullanmasını, madde kullanımını denemesini engellemek, bireyi, aileyi ve nihai olarak ta toplumu korumak ve temiz tutmaktır. Madde bağımlısı olmuş bireylerin hem tedavisi zahmetli ve masraflı ve çoğunlukla da tedavinin ömür boyu sürmesidir, ayrıca uzun süreli tedavi de başarı oranı farklılık arz etmektedir. Uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanımı, bağımlılığın en tehlikeli ve riskli kısmını oluşturmaktadır. İş gücü kayıpları, sosyal itibar kaybı, tedavi aşamasında bireye, aileye ve tedavi kurumlarına yüklenen masraflar ekonomik açıdan çok büyük külfetler oluşturmaktadır. Uzun süren tedavi süresince kısıtlılık, mahkümiyet süreçleri ve mental-fiziksel zaafiyet neticesinde iş gücü kayıpları söz konusudur. Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler genelde uyuşturucu kavramı ile ifade edilmektedir. Uyuşturucuya başlama yaşının düşmesi ve özellikle de eğitim kurumlarındaki gençleri hedef alması üzerinde düşünülmesi gereken önemli bir konudur. Uyuşturucu bağımlılılarının tedavisi ve takibi oldukça zor bir süreç olarak değerlendirilmektedir, tedavinin sonlandırılması ve tekrarlar durumunda bireylerde ileride kalıcı şekilde organ veya sistemlerde sekeller ortaya çıkmakta, kontrol dışı durumlarda ölümler gerçekleşebilmektedir. Yukarıda bahsedilen olumsuz durumların yaşanmaması için uyuşturucu maddeye başlamadan bireyleri bilinçlendirerek ve farkındalık oluşturarak korumak oldukça önemli, en kısa ve verimli yol olarak değerlendirilmektedir. Verilecek seminerler ve uygulamalar yanında özellikle de üniversite gençliğinde tam bir farkındalık oluşturmak ve bilinçlendirmek açısından verilecek lisans seviyesindek dersler önem arz etmektedir. Ayrıca ilerde bu yaş grubundaki gençlerin kuracağı aile ortamlarında ebeveyn rolleri itibari ile gelecek nesilleri koruması ve farkındalık oluşturması açısından önemlilik arz etmektedir.

Dersi Veren Öğretim Görevlisi/Görevlileri

Öğr. Gör. Fatih TAŞTAN

Öğrenme Çıktıları

1 Merkezi sinir sistemini uyaran (Stimülan) ve uyuşturan tabii maddeleri sayar.
2 Merkezi sinir sistemini uyaran (stimülan) ve uyuşturan sentetik maddeleri sayar.
3 Duyuların bozulmasına neden olan tabii uyuşturucu ve uyarıcıları sayar.
4 Duyuların bozulmasına neden olan sentetik uyuşturucu ve uyarıcıları sayar.
5 İnhalantlar hakkında bilgi verir.
6 Uyuşturucu ve uyarıcı kullananlar için yapılan tedavi seçeneklerini ve tedavi kuruluşlarını anlatır.
7 Uluslararası alanda uyuşturucu ve uyarıcı madde ile mücadele de sözleşmeleri ve kuruluşları anlatır.
8 Bağımlılığın tanımını yapar, çeşitlerini sayar.
9 Uyuşturucu ve uyarıcılar hakkında bilgi verir.
10 Uyuşturucu kullanımına bağlı oluşabilecek fiziksel ve diğer değişiklikleri tanımlar.
11 Uyuşturucu kullanımını önlemede alınacak tedbirleri ve yöntemleri sayar.
12 Tedavi kurumlarını ve seçeneklerini sayar.
13 Koruyucu önlemler açısından eğitim kurumlarının önemini vurgular.
14 Polisiye tedbirler ve cezai müeyyideler hakkında bilgi verir.

Öğretim Sistemi

Birinci Öğretim

Dersin Ön Koşulu Olan Dersler

Yok

Ders İçin Önerilen Diğer Hususlar

Yok

Dersin İçeriği

Bağımlılığın tanımı ve çeşitleri. Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler. Bağımlılık ve uyuşturucu ile mücadele. Tedavi kurumları ve Tedavi seçenekleri.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konular (Teorik) Öğretim Yöntem ve Teknikleri Ön Hazırlık
1 Bağımlılığın tanımı ve türleri. Bağımlılığın tarihi. Bağımlılıkta tanısal değerlendirme. Madde bağımlılığı ve türleri. Davranış bağımlılığı ve türleri. DSM 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabında (2013) yer alan bağımlılık kriterleri. Bağımlılık nasıl oluşur? Bağımlılık döngüsü. Psikolojik bağımlılık ve fiziksel bağımlılık. Anlatım-Tartışma Yok
2 Beynin yapısı, sinir sistemi ve işleyişi. Anlatım-Tartışma Yok
3 Uyuşturucu ve uyarıcı maddeler. Uyuşturucu madde kavramı. Uyuşturucuların sınıflandırılması. Merkezi sinir sistemine yaptığı etkiye göre uyuşturucu maddeler. Kullanılan maddelere göre uyuşturucular. Doğal ya da yapay olma durumlarına göre uyuşturucular. Uyuşturucu maddelerin tarihçesi. Anlatım-Tartışma Yok
4 Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Uyuşturucu ve Uyarıcı Maddeler: Depresanlar Anlatım-Tartışma Yok
5 Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Afyon (Haşhaş), Morfin, Eroin, ve Kodein Anlatım-Tartışma Yok
6 Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Sentetik Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, Barbitüratlar ve Triankilizanlar. Anlatım-Tartışma Yok
7 Merkezi Sinir Sistemini Yavaşlatan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Koka bitkisi, Kokain ve Crack. Anlatım-Tartışma Yok
8 Merkezi Sinir Sistemini Uyaran (Stimülant) Sentetik Maddeler: Genel bakış, Amfetaminler, Extasy ve Speed. Anlatım-Tartışma Yok
9 Duyuların Bozulmasına Neden Olan Tabii Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, Esrar, Marihuana (Marijuana), Meskalin, Mescal ve Peyote. Anlatım-Tartışma Yok
10 Duyuların Bozulmasına Neden Olan Sentetik Uyuşturucu ve Uyarıcılar: Genel bakış, LSD (Liserjik Asid Dietilamid). Anlatım-Tartışma Yok
11 İnhalantlar (Uçucular). Anlatım-Tartışma Yok
12 Kimyasallar. Tedavi Yöntemleri ve Tedavi Kuruluşları Anlatım-Tartışma Yok
13 Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Kullanımıyla Suç Arasındaki İlişki Anlatım-Tartışma Yok
14 Uluslararası Alanda Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde ile Mücadele: Sözleşmeler ve Kuruluşlar. Anlatım-Tartışma Yok

Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar

1. Bağımlılık Tanı ve Tedavi Temel Kitabı, Editör: Prof. Dr. Nesrin DİLBAZ , Doç. Dr. Işıl GÖĞCEGÖZ , Doç. Dr. C. Onur NOYAN , Doç. Dr. Özlem KAZAN KIZILKURT. Ankara Nobel Tıp Kitabevleri, ISBN: 9786257146777. 2021 ANKARA. 2. Bağımlılık Tanı Tedavi Önleme, Kültegin Ögel, Mücahit Öztürk, Cüneyt Evren, Rabia Bilici. Yeşilay Yayınları 2019 ANKARA. 3. Uyuşturucu Madde Bağımlılığı, Prof. Dr. Salih Yaşar ÖZDEN. ISBN978-605-789-546-2. Nobel Akademik Yayıncılık, 2019 ANKARA. 4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticaret Suçu. Ali Erdem SEVDİM. Seçkin yayınları 2014 ANKARA.

Planlanan Öğrenme Aktiviteleri ve Metodları

Değerlendirme

Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri Adet Değer
Quiz 2 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri Adet Değer
Final Sınavı 1 100
Toplam 100
Yarıyıl (Yıl) İçi Etkinlikleri 40
Yarıyıl (Yıl) Sonu Etkinlikleri 60

Staj Durumu

Yok

İş Yükü Hesaplaması

Etkinlikler Sayısı Süresi (saat) Toplam İş Yükü (saat)
Final Sınavı 1 1 1
Quiz 2 1 2
Derse Katılım 14 2 28
Bireysel Çalışma 7 1 7
Final Sınavı içiin Bireysel Çalışma 1 4 4
Quiz için Bireysel Çalışma 2 4 8
Toplam İş Yükü (saat) 50

Program ve Öğrenme Çıktıları İlişkisi

PÇ 1 PÇ 2 PÇ 3 PÇ 4 PÇ 5 PÇ 6 PÇ 7 PÇ 8 PÇ 9 PÇ 10 PÇ 11 PÇ 12
ÖÇ 1
ÖÇ 2
ÖÇ 3
ÖÇ 4
ÖÇ 5
ÖÇ 6
ÖÇ 7
ÖÇ 8
ÖÇ 9
ÖÇ 10
ÖÇ 11
ÖÇ 12
ÖÇ 13
ÖÇ 14
* Katkı Düzeyi : 1 Çok düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 Çok yüksek